लघु वायुशीतलः किम् ?
एकः Mini Air Cooler , प्रायः व्यक्तिगतवायुशीतलं वा पोर्टेबलवाष्पीकरणं कूलरं वा इति उच्यते, लघुस्थानानि शीतलं कर्तुं विनिर्मितं संकुचितं ऊर्जा-कुशलं च यन्त्रम् अस्ति पारम्परिकवातानुकूलकानां विपरीतम्, लघुवायुशीतलकाः वाष्पीकरणप्रक्रियायाः उपयोगं कुर्वन्ति येन वायुस्य तापमानं न्यूनीकर्तुं शक्यते । एते यन्त्राणि सामान्यतया लघु, पोर्टेबल, तथा च उपयोगाय सुलभानि भवन्ति, येन तेषां कृते स्थायीस्थापनस्य आवश्यकतां विना विशिष्टक्षेत्रं शीतलं कर्तुं इच्छन्तीनां व्यक्तिनां कृते आकर्षकः विकल्पः भवति
लघु वायुशीतलतरः कथं कार्यं करोति ?
मिनी एयर कूलर वाष्पीकरण शीतलन के सिद्धान्त पर कार्य करती हैं। यन्त्रे जलटङ्कः, प्रशंसकः, शीतलनपट्टिका च भवति । अत्र कथं कार्यं करोति इति चरण-प्रति-विच्छेदः अस्ति:
जलस्य टङ्कः - उपयोक्ता जलस्य टङ्कं शीतलजलेन वा हिमेन वा पूरयति । केषाञ्चन उन्नतमाडलानाम् एकः विकल्पः भवितुम् अर्हति यत् वर्धितशीतलीकरणार्थं ICE packs योजयितुं शक्यते ।
शीतलनपट्टिका : टङ्कतः जलं शीतलीकरणपट्ट्या अवशोष्यते। इदं पट्टिका सामान्यतया एकस्य सामग्रीयाः निर्मितं भवति यत् आर्द्रतां सम्यक् धारयति, यथा सेल्युलोजम् ।
प्रशंसक: प्रशंसकः परितः वातावरणात् उष्णवायुना आकर्षयति तथा च आर्द्रशीतलनपट्टिकाद्वारा तत् पारयति। यथा यथा उष्णवायुः पट्टिकाद्वारा गच्छति तथा तथा जलं वाष्पीकरणं करोति, प्रक्रियायां वायुतः तापं अवशोषयति ।
शीतलवायुः : ततः पंखा शीतलं वायुम् कक्षे बहिः विस्फोटयति, परिवेशस्य तापमानं न्यूनीकरोति।
इयं प्रक्रिया पारम्परिकवातानुकूलनप्रणालीनां तुलने अत्यन्तं ऊर्जा-कुशलता अस्ति, यतः सा शीतलक-संपीडक-योः अपेक्षया वाष्पीकरणस्य प्राकृतिक-प्रक्रियायाः उपरि निर्भरं भवति
किं लघुवायुशीतलता कक्षं शीतलं कर्तुं शक्नोति वा?
कक्षस्य शीतलीकरणे लघुवायुशीतलतायाः प्रभावशीलता अनेककारकेषु निर्भरं भवति, यत्र कक्षस्य परिमाणं, परिवेशस्य तापमानं, आर्द्रतास्तरः च सन्ति अत्र केचन प्रमुखबिन्दवः विचारणीयाः सन्ति:
कक्षस्य आकारः : लघुवायुशीतलकाः लघुमध्यम-आकारस्य कक्षेषु सर्वोत्तमरूपेण उपयुक्ताः भवन्ति । ते शय्यागृहेषु, कार्यालयेषु, लघुजीवनस्थानेषु वा व्यक्तिगतप्रयोगाय आदर्शाः सन्ति । बृहत्तरक्षेत्राणां कृते इष्टशीतलीकरणप्रभावं प्राप्तुं बहुविध-एककानां आवश्यकता भवितुम् अर्हति ।
परिवेशतापमानम् : शुष्क-उष्ण-जलवायु-क्षेत्रेषु लघु-वायु-शीतलकाः सर्वाधिकं प्रभाविणः भवन्ति । उच्चार्द्रतायुक्तेषु क्षेत्रेषु शीतलीकरणप्रभावः न्यूनः भवितुम् अर्हति, यतः वायुः पूर्वमेव आर्द्रतायाः सह संतृप्तः भवति, वाष्पीकरणस्य गतिं न्यूनीकरोति
आर्द्रता स्तरः : यथा उक्तं, वाष्पीकरणीयशीतलकाः न्यून-आश्चर्य-वातावरणेषु सर्वोत्तमरूपेण कार्यं कुर्वन्ति । उच्च-अति-शृगाल-स्थितौ वायु-स्य अतिरिक्त-आर्द्रता-अवशोषणस्य क्षमता सीमितं भवति, यत् यन्त्रस्य शीतलीकरण-प्रदर्शनं न्यूनीकर्तुं शक्नोति ।
वायुसञ्चारः : लघुवायुशीतलस्य इष्टतमप्रदर्शनार्थं समुचितवायुसञ्चारः महत्त्वपूर्णः अस्ति । मुक्तजालकस्य वा द्वारस्य वा समीपे शीतलतरं स्थापयित्वा वायुप्रवाहस्य उन्नयनं कर्तुं शीतलीकरणप्रभावं वर्धयितुं च साहाय्यं कर्तुं शक्यते ।
अनुरक्षणम् : नियमितं रखरखावम्, यथा शीतलीकरणपट्टिकायाः स्वच्छता जलस्य टङ्कस्य पुनः पूरणं च, यन्त्रं कुशलतया कार्यं करोति इति सुनिश्चितं कर्तुं अत्यावश्यकम् अस्ति रखरखावस्य उपेक्षा करणेन शीतलीकरणप्रदर्शनस्य न्यूनता भवति तथा च शीतलीकरणपैडस्य ढालस्य वा जीवाणुवृद्धेः कारणेन सम्भाव्यस्वास्थ्यविषयाणां च न्यूनता भवति
निष्कर्षतः, लघुवायुशीतलः एकं कक्षं प्रभावीरूपेण शीतलं कर्तुं शक्नोति, विशेषतः शुष्केषु उष्णजलवायुषु च। परन्तु तस्य कार्यप्रदर्शनं कक्षस्य आकारः, परिवेशतापमानं, आर्द्रतास्तरः इत्यादिभिः कारकैः प्रभावितः भवति । ये ऊर्जा-कुशलं पोर्टेबल-शीतलीकरण-समाधानं च अन्विष्यन्ते तेषां कृते लघु-वायु-कूलरः व्यावहारिकः विकल्पः भवितुम् अर्हति ।
