Bwe kituuka ku kunyogoza amaka go oba ofiisi yo, okukubaganya ebirowoozo wakati w’okunyogoza okufuumuuka n’empewo ey’ekinnansi (AC) kwa bulijjo. Enkola zombi zirina ebirungi n’ebibi byazo, era okulonda okusinga obulungi kutera okusinziira ku byetaago byo ebitongole n’embeera z’obutonde. Mu kiwandiiko kino, tujja kwetegereza ekinyogovu n’empewo ebifuumuuka bye biri, era tugeraageranya enjawulo zaabwe enkulu okukuyamba okusalawo mu ngeri ey’amagezi.
Evaporative cooling kye ki?
Evaporative cooling , era emanyiddwa nga swamp cooling, nkola ekozesa enkola ey’obutonde ey’okufuumuuka kw’amazzi okunyogoza empewo. Enkola eno ekola ng’ekuba empewo ebuguma ng’eyita mu paadi ezijjudde amazzi. Empewo bw’eyita mu paadi zino, amazzi gafuumuuka, ne ganyiga ebbugumu n’okunyogoza empewo. Olwo empewo enyogoze etambula mu kifo kyonna, n’ewa ekikolwa eky’okunyogoza ekizzaamu amaanyi era eky’obutonde.
Evaporative coolers zisinga kukola bulungi mu mbeera y’obudde eyokya, enkalu ng’obunnyogovu butono. Zikozesa amaanyi mangi era tezikola ku butonde bw’ensi, kuba zikozesa amasannyalaze matono nnyo bw’ogeraageranya n’enkola z’empewo ez’ennono. Okugatta ku ekyo, ebinyogoza ebifuumuuka (evaporative coolers) tebikozesa firiigi, ebiyinza okuba eby’obulabe eri obutonde bw’ensi.
Ekyuma ekifuuwa empewo (AC) kye ki?
Ate ekyuma ekifuuwa empewo, nkola esingako obuzibu ekozesa ebirungo ebifukirira okunyogoza n’okuggyamu empewo. AC unit ekola nga ekuba empewo ebuguma okuva mu kifo eky’omunda n’egiyisa ku koyilo eziddiriŋŋana nga zijjudde firiigi. Ekirungo ekifuumuula empewo kinyiga ebbugumu okuva mu mpewo, oluvannyuma ne kigobwa ebweru, era empewo ennyogovu n’etambula n’edda mu kifo.
Enkola za AC zikola nnyo mu mbeera z’obudde ez’engeri zonna, omuli n’embeera ez’ebbugumu n’obunnyogovu. Ziwa okufuga ebbugumu okutuufu era zisobola okukuuma embeera y’obudde ey’omunda ekwatagana awatali kufaayo ku mbeera y’obudde ey’ebweru. Wabula enkola z’empewo ez’ekinnansi zitera okukozesa amasannyalaze mangi era zisobola okubeera ez’ebbeeyi okukola n’okulabirira.
Evaporative cooling vs. AC: Enjawulo enkulu .
Okukozesa Amaanyi:
Evaporative cooling: Ekimu ku birungi ebisinga obukulu ebiri mu evaporative coolers kwe kukozesa amaanyi gazo. Bakozesa amasannyalaze agawera ebitundu 80% bw’ogeraageranya ne AC units ez’ennono. Kino kiri bwe kityo kubanga zeesigamye ku nkola ey’obutonde ey’okufuumuuka, eyeetaaga amaanyi matono okusinga enkola z’ebyuma ezikozesebwa mu nkola za AC.
Ekyuma ekifuuwa empewo: AC units zimanyiddwa olw’amaanyi amangi agakozesebwa. Zeetaaga amasannyalaze amangi okukola naddala mu bifo ebinene oba mu bitundu ebirimu ebbugumu eringi. Kino kiyinza okuvaako okusasula ssente ennyingi n’okuteeka kaboni omunene.
Enkosa y’obutonde bw’ensi:
Evaporative cooling: Evaporative coolers zisinga kukuuma butonde kuba tezikozesa firiigi, ekiyinza okuyamba okukendeera kwa ozone n’okubumbulukuka kw’ensi. Okugatta ku ekyo, zikozesa amasannyalaze matono, ekikendeeza ku buzibu bw’obutonde bw’ensi okutwalira awamu.
Ekyuma ekifuuwa empewo: AC units ez’ennono zikozesa firiigi, ekiyinza okuba eky’obulabe eri obutonde bw’ensi singa tekiddukanyizibwa bulungi. Enkozesa y’amaanyi amangi mu nkola za AC nayo eyamba okufulumya omukka omungi ogufuluma mu bbanga.
Obulung’amu mu mbeera z’obudde ez’enjawulo:
Evaporative cooling: Enkola zino zisinga kukola bulungi mu mbeera y’obudde ey’ebbugumu, enkalu ng’obunnyogovu butono. Mu mbeera ezirimu obunnyogovu, ekikolwa eky’okunyogoza tekiba kitono, kubanga empewo yajjula dda obunnyogovu, ekikaluubiriza amazzi okufuumuuka.
Ekyuma ekifuuwa empewo: AC units zikola bulungi mu mbeera zonna, omuli n’embeera y’ebbugumu n’obunnyogovu. Basobola okuggyamu empewo, ekibafuula okulonda okulungi eri ebitundu ebirina obunnyogovu obungi.
Okuteeka n’okuddaabiriza:
Evaporative cooling: Okutwalira awamu, evaporative coolers za bbeeyi ntono okuteeka n’okulabirira bw’ogeraageranya ne AC units. Zirina ebitundu ebitono eby’ebyuma, ekitegeeza nti waliwo ebitundu ebitono ebiyinza okumenya oba okwetaaga okuddaabiriza.
Ebyuma ebifuuwa empewo: Enkola za AC ziyinza okubeera ez’ebbeeyi okuteeka n’okulabirira. Zirina ebitundu ebisingako obuzibu, gamba nga kompyuta ezikozesa kompyuta (compressors) ne layini ezifuumuula firiigi, eziyinza okwetaagisa okukola saaviisi mu ngeri ey’ekikugu n’okuddaabiriza.
Omutindo gw’empewo:
Evaporative Cooling: Evaporative coolers zisobola okulongoosa omutindo gw’empewo ey’omunda nga ziyingiza empewo ennungi, esengekeddwa mu kifo. Era ziteeka obunnyogovu mu mpewo, obuyinza okuba obw’omugaso mu mbeera y’obudde enkalu naye nga biyinza obutaba birungi mu mbeera ezirimu edda obunnyogovu.
Ekyuma ekifuuwa empewo: AC units zisobola okulongoosa omutindo gw’empewo nga zisengejja enfuufu, obukuta n’ebirungo ebirala ebivaako alergy. Wabula era zisobola okukala empewo ekiyinza okuleetawo obutabeera bulungi eri abantu abamu.
Mu bufunzi
Mu kumaliriza, okulonda wakati w’okunyogoza n’empewo okufuumuuka kusinziira ku bintu eby’enjawulo, omuli embeera y’obudde, by’oyagala, ebikwata ku butonde bw’ensi, n’embalirira. Evaporative coolers kirungi nnyo eri embeera y’obudde eyokya, enkalu n’eri abo abanoonya okukendeeza ku maanyi ge bakozesa n’okukosa obutonde bw’ensi. Ku luuyi olulala, enkola z’empewo ez’ekinnansi zikola omulimu ogw’okunyogoza ogw’ekika ekya waggulu era zikola bulungi mu mbeera ezirimu obunnyogovu.
